Gaźnik to urządzenie, w którym następuje wymieszanie paliwa i powietrza, a odpowiednio wytworzona mieszanka dostarczana jest przez kolektor ssący do cylindra. Tam następuje spalanie paliwa i wytworzenie spalin, które wskutek rozprężenia przesuwają tłok. Ilość paliwa dostarczana do komory spalania uzależniona jest od średnicy dyszy zastosowanej w gaźniku.
Gaźnik, przez niektórych nazywany „sercem motocykla”, zbudowany jest z umieszczonej w korpusie przepustnicy (suwaka) oraz komory pływakowej, do której paliwo dostarczane jest za pomocą dwóch przewodów paliwowych. W komorze tej znajdują się pływaki oraz dysza. Regulamin określa, że gardziel gaźnika nie może być większa niż 34 mm (+ 0,1 mm). Od strony silnika dodatkowo musi być stała na długości min. 25 mm licząc od przepustnicy, natomiast od strony filtra powietrza na długości min. 5 mm. We wcześniejszych częściach opisaliśmy sprzęgło i zapłon – oba te elementy wpływają na dopasowanie motocykla do warunków panujących na torze. Podobnie jest w przypadku dyszy gaźnika.
Regulacja polega na zastosowaniu odpowiedniej średnicy dyszy z zakresu 200-250. Zmieniając dyszę regulujemy ilość paliwa (metanolu) w mieszance paliwowo-powietrznej. Nie oznacza to jednak, że czym więcej paliwa, tym motocykl będzie lepiej dopasowany do toru. Kluczem do tego jest znalezienie optymalnej proporcji paliwa i powietrza. Wpływ na to, poza zastanymi warunkami torowymi, mają także warunki atmosferyczne. W zależności od tego czy jest zimno, czy gorąco, moc silnika można regulować właśnie zastosowaniem odpowiedniej dyszy w gaźniku.
Poza właściwą ilością dostarczanego paliwa, istotna jest także jakość powietrza dostarczonego do gaźnika. Właśnie dlatego tak istotną rolę odgrywa odpowiednie jego uzdatnienie, za które odpowiada filtr powietrza. Obecnie stosowane są dwa rodzaje filtrów – z wkładem filtrującym ze specjalnej jakości papieru wzmocnionego drucianą siatką, oraz nowsze – filtry gąbkowe. Nie ma większego znaczenia którego rodzaju filtr jest stosowany – najistotniejsze, aby wykazywał się on wysoką skutecznością pracy. Aby ją zwiększyć należy filtry czyścić za pomocą specjalnych płynów odtłuszczających.
Gaźnik w motocyklu żużlowym:
Gaźnik z filtrem:
Przepustnica (suwak):
Pływak:
Dysza:
Gardziel gaźnika od strony filtra powietrza:
Gardziel gaźnika od strony silnika:
Odtłuszczanie filtra:
„